N.a.v. de internationale Vrouwendag op 8 maart 2013 organiseert Fort Liezele vzw een lezing over ‘ Vrouwen in de Groote Oorlog’ door Stefaan Vandenbussche. Met deze bloemlezing wil de spreker illustreren dat de Groote Oorlog van 1914-1918 niet uitsluitend een mannelijke aangelegenheid was. Vrouwen hebben méér dan hun steentje bijgedragen in deze wereldbrand, deze Grande Guerre of Great War die een einde zou maken aan alle oorlogen. Vrouwen waren evenzeer slachtoffer.
De verhalen typeren een persoon, situatie of gebeurtenis. Het ene verhaal is schrijnend, in een ander steekt dan weer wat humor.
Maar elk verhaal dwingt respect af voor de rol die zoveel meisjes en vrouwen, elk op hun manier, met hun eigen achtergrond en afhankelijk van hun levensomstandigheden, noodgedwongen hebben gespeeld in die ‘Groote Oorlog’ van 1914-1918.
Een kort overzicht:
Marie Vermaercke
Uit Astene bij Deinze. Zij beschrijft hoe ze als zestienjarig meisje de plaats van haar vader innam in een Duitse cel en hoe haar jongste broer op het einde van de oorlog zwaar gewond raakte bij het spelen met een achtergebleven kogel.
Käthe Kollwitz
Duitse sociaal geëngageerde kunstenares en moeder. In Vlaanderen vooral bekend door haar beeldengroep ‘het treurende ouderpaar’ dat nu opgesteld staat bij het graf van haar zoon Peter op de Duitse militaire begraafplaats van Vladslo.
Marie en Irène Curie
Moeder (van Poolse afkomst) en dochter (Franse) Nobelprijswinnaars. Bij het uitbreken van de oorlog hebben beiden slechts één doel: zo snel mogelijk hun kennis en hun radiografische apparatuur ten dienste stellen van de lijdende soldaten.
Edith Cavell
Engelse verpleegster en verzetsheldin. Haar executie in Brussel zorgde in het Verenigd Koninkrijk voor een golf van protest, honderdduizenden vrijwilligers namen dienst om te gaan strijden tegen de barbaarse Hunnen.
Rosa Zenokh
Dit twaalfjarig meisje uit wat nu Oekraïne is haalde in november 1914 de wereldpers. Zij raakte gewond toen ze water bracht naar Oostenrijkse soldaten. Overgebracht naar een ziekenhuis in Wenen, kreeg ze er de beste behandeling en ze ontving een onderscheiding van keizer Frans Jozef II…
Ellen N. La Motte
Amerikaanse verpleegster, schrijfster en later ook journaliste, die over haar ervaringen als verpleegster aan het westelijk front een boek schreef dat door de Amerikaanse overheid tot tweemaal toe verboden werd. Erwin Mortier herontdekte haar boek en maakte er een prachtige vertaling van.
Gabriëlle Petit
Belgische verzetsheldin uit Doornik die op 23-jarige leeftijd opgepakt, veroordeeld en terechtgesteld werd. Het doodvonnis tegen haar werd door een Duitse militaire rechtbank uitgesproken in de Senaat. Haar verhaal werd pas na de oorlog algemeen bekend.
Nellie Spindler
Engelse verpleegster die het leven liet bij een artilleriebeschieting in de buurt van Poperinge. Zij werd begraven op Lijssenthoek Military Cemetery tussen 10.785 mannen.
Bertha Krupp
Erfgenaam van het Duitse staalconcern. Zij gaf haar naam aan haar echtgenoot maar ook aan een 42cm kanon, de ‘dicke Bertha’, die ondermeer de forten bij Luik vernietigde.
De Madonna’s van Pervijze – Mairi Chisholm en Elsie Knocker
Een Schotse tiener en een Engelse vrouw trekken bij het uitbreken van de oorlog over het Kanaal en worden ambulancier. Ze ontwikkelen een methode van eerstehulpverlening vlak achter de voorste linies, waar gewonden transportklaar gemaakt worden.
Ursula Brückner
Een kind van zes jaar en vier maanden ligt al bijna honderd jaar begraven op het Duits ereperk van de Brusselse begraafplaats in Evere. Geboren in Windhoek, Duits Zuidwest-Afrika, om te sterven in Brussel..?
Kortom een boeiende lezing!
