Schuilkelder onder Grote Markt te Turnhout

[Exjager]

Geplaatst: Zo Jun 20, 2010 4:57 pm

Straf verhaal: Schuilkelder ligt onder Grote Markt

Weinig mensen beseffen het als ze over de kasseien van de Grote Markt in Turnhout stappen. Maar onder hun voeten ligt een grote schuilkelder, met sanitair en al.

In 1935 was men in Turnhout de Eerste Wereldoorlog nog niet vergeten. De Grote Oorlog zat nog vers in het geheugen en dat wilden de Turnhoutenaren geen twee keer meemaken. Wellicht in die tijd werd onder de Grote Markt een schuilkelder gebouwd. Het bewijs van een grote angst die onder de bevolking leefde.

“De kelder was aangesloten op het oude stadhuis dat aan de zuidkant van de Grote Markt stond en in de jaren 1960 gesloopt werd”, vertelt Stadsarchivaris Harry De Kok. “Hij was bedoeld voor het personeel dat er werkte.”

Als er een luchtaanval zou komen, konden zij achter de trapgevel van het stadhuis, een trap afdalen. Tien meter op tien groot was die, met twaalf kamertjes erin. Er stonden onder andere drie toiletten en enkele douches.

Harry De Kok weet dat er nog hardnekkige fabels bestaan over ondergronds Turnhout. “De vraag die ik vaak krijg, is of er nu geheime gangen van het kasteel naar het stadhuis lopen. Dat is dus niét waar. Wel liepen er door Turnhout vroeger kleine grachten die dienden om vuil water weg te spoelen. Een aantal straatnamen verwijst daar zelfs nog naar: de Kasteelloop, de Beekstraat, enzovoort. Die grachtjes zijn op een bepaald moment dichtgegooid, maar kwamen bij openbare werkzaamheden wel eens naar boven. Wellicht dachten mensen dat het om ondergrondse gangen ging en komt de fabel daar vandaan.”

Maar de kelder, die ligt er volgens De Kok nog wel. Even vragen aan de burgemeester. Hij is zelf nooit in de kelder geweest, maar verwijst me door naar een aantal ambtenaren. De ene kan ik maar niet bereiken en blijkt later met vakantie te zijn. De andere neemt de telefoon wel op. Dat er heel veel water in de kelder staat. “Maar dat kunnen we wel leegpompen”, zegt Eric Maes van de dienst stadsbedrijven.

We spreken af, om 8.30u op de parking van de Grote Markt. “Neem wel laarzen mee, en een zaklamp. Want het is er donker.” Met laarzen staan we aan het putdeksel, op de parking van de Grote Markt, recht tegenover café Sint-Pieter. Antonio van de dienst stadsbedrijven, zal ons de weg wijzen door de schuilkelder. Bij het afdalen, merken we een elektriciteitskast op. “Die wordt gebruikt voor de kermis”, weet Antonio. Maar verder heeft de kelder geen nut meer.

Eenmaal ik de grond voel, kan ik er comfortabel rechtstaan. De kelder moet zo’n twee meter hoog zijn. Het water tot aan de knieën en een erg indringende geur moet je er wel bijnemen. We stappen door twee stalen deuren, die konden de kelder luchtdicht afsluiten tegen gasaanvallen. Daarna volgt een doolhof van kamertjes. In de hoeken zien we nog toiletten staan.

Er is ook een nooduitgang, met een trap van hoekijzers gemaakt. “Die komt uit vlak onder de fietsenrekken”, weet Antonio. Na onze tocht door de ondergrondse ruimtes, zoeken we het daglicht weer op. Terwijl ik ten stelligste hoop dat de kelder, hoe ruim ook, nooit gebruikt moet worden waarvoor hij ooit gebouwd werd.
Marian MICHIELSEN

http://www.gva.be/antwerpen/turnhout/st ... markt.aspx

[Exjager]

Onder de markt van Diksmuide heb je ook nog altijd de schuilkelders uit WO2. De frietkotuitbater gebruikt er een stukje van als kelder 8)

[Exjager]

We hebben enkele weken geleden de kans gehad die "scherfvrije" bunker te kunnen bezoeken wegens het open leggen van de markt voor heraanleg.
Niet zo spectaculair eigenlijk, 1 x 10 meter, maar wel knap om eens te gaan piepen.
Er ligt alweer een laag asfalt over omdat het in augustus kermis is.
Na de zomer wordt de markt heraangelegd. 8)

[Exjager]

Ben op zoek naar foto's en andere info over schuilkelders tijdens WO2.
Waar zijn deze nog te vinden, hoe was het verblijf er binnen, de inrichting enz... Alles daaromtrent is welkom!

[Exjager]

"Die Befehlstelle auf dem Hopmarkt" Jasmine Verbeke, 2005

De Vereniging voor Aalsters Kultuurschoon engageerde zich om in samenwerking met de stad Aalst en het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed een "deelproject schuilkelder" te starten. Historica Jasmine Verbeke ging op zoek naar oogegetuigen en toetste hun verhaal aan bewaarde archiefstukken. Deze brochure is de neerslag van dat onderzoek.

Ik vermoed dat dit werk nog te verkrijgen is in het Stadsarchief en/of in het Stedelijk Museum van Aalst.

mvg. mercatus