ABL-History Forum

Toevallig verneem ik nu dat de grootvader van mijn vrouw vertelde dat hij in '14-'16 gevochten heeft in de loopgraven van Tremelo.
Is daar ergens iets over te vinden want dit is het allereerste dat ik daarvan hoor en ik woon in Tremelo.

Dag Wolf,

Vermoedelijk gaat het om gevechten in september 1914. Voor de stellingenoorlog werden er uiteraard ook al loopgraven gegraven om de strijd voor te bereiden.

Kijjk eens in het boek van Hagok (Roger Casteels e.a.) over Haacht en regio in 1914.

Groeten,
Bram

Hallo Wolf,

Het blijft een beetje verbazen hoe weinig er geweten is over de gevechten van het Belgische leger in Brabant gedurende de eerste twee oorlogsmaanden.
Er werd gedurende de bewegingsoorlog van 1914 op meerdere tijdstippen gevochten in Tremelo en omgeving.
De dag na de gevechten bij Sint-Margriete-Houtem (18/08/1914) namen de Duitsers Aarschot in nadat er in de streek door het richting Antwerpen terugtrekkende Belgische leger zware achterhoedegevechten werden gevoerd, o.a. door het 9e linie. Hierbij sneuvelde zeker één soldaat van dit regiment op het grondgebied van Tremelo. Het Belgische leger kwam terug in de streek tijdens de tweede uitval uit Antwerpen.
Zie : http://users.skynet.be/Karabinier/De%20Geschiedenis.htm
"De 6 Legerdivisie waartoe alle regimenten Carabiniers en Grenadiers behoren, wordt in reserve van het Veldleger ontplooid in de streek van Waver; de gemobiliseerde klassen 1899 en 1900 vullen de rangen van de Vestingsregimenten aan. De eerste oorlogsweken (6 tot 18 augustus) bestaan voor de Carabiniers vooral uit het innemen van diverse opstellingen en het veelvuldig wisselen van kantonnement. Niet erg bevorderlijk voor zenuwen en moreel! Als gevolg van de Duitse doorbraak en opmars ten Noorden van de vesting Luik en de bedreiging doorheen Haspengouw, moet het Belgisch Veldleger zich terugplooien achter achtereenvolgens: de Gete (Slag bij Halen) de Demer (Aarschot) de Dijle (Leuven) om zich defensief te hergroeperen rond de vesting Antwerpen, de zogeheten “Versterkte Stelling Antwerpen”: de Nationale Redoute. Om de druk op de Britse en Franse strijdkrachten, die de Duitse opmars naar Parijs trachten op te vangen, te verlichten krijgt het Belgisch leger opdracht de Duitse Noordflank aan te vallen. Dit zal tussen 25 augustus en 29 september resulteren in drie offensieve uitvallen vanuit de vesting Antwerpen; opdrachten waarvoor het Veldleger uitgerust noch voorbereid was. De eerste uitval ( 24 tot 26 augustus ) betekende voor Carabiniers en Grenadiers de echte vuurdoop in de gevechten rond Schiplaken en Elewijt. De uitval kende succes want de Duitsers werden verplicht reserves af te wenden tegen deze bedreiging uit het Noorden. Hij eiste evenwel een zeer zware tol inzake “verliezen”. Na de terugtocht binnen de perimeter van de vesting Antwerpen hadden de uitvallende troepen meer dan 3.000 man verloren; de Carabiniers telden een 600-tal doden en gewonden waaronder 15 officieren. Ook de tweede uitval (9 tot 13 september) die op initiatief van koning Albert I plaatsvond en de 6 LD met haar Carabiniers en Grenadiers in een brede omtrekkende beweging over Tremelo en Werchter tot in Tildonk op het kanaal Leuven-Mechelen bracht, stootte op hevige weerstand en een krachtige Duitse tegenaanval. De uitputting nabij na drie dagen intense gevechten en marsen werden de “uitvallers” opnieuw verplicht onder uiterst slechte weersomstandigheden het vertragingsgevecht te voeren richting Antwerpen. Ook deze maal vielen de verliezen bijzonder zwaar uit: 25 officieren en 1.400 Carabiniers waren gesneuveld of gewond geraakt. De effectieven waren bij de beide uitvallen zo uitgedund dat de overblijvende Carabiniers werden samengebracht in twee regimenten; het 3-de en 4-de Regiment hielden op te bestaan."
Volgens het "War dead register" sneuvelden er op 12-13/09/1914 meerdere Karabiniers op het grondgebied van Tremelo.

Als inwoner van Tremelo moet je ongetwijfeld meer documentatie kunnen vinden in de lokale bibliotheek ( https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20140226_01000012 ).

Het is meer dan waarschijnlijk dat er tijdens die gevechten door de Belgen loopgraven werden aangelegd. Dit waren dan meestal knieloopgraven die je niet mag vergelijken met de loopgraven van de legers tijdens de stellingenoorlog. Een knieloopgraaf was een ondiepe geul die relatief snel kon gegraven worden en waarbij met de uitgraven aarde een berm werd opgeworpen naast de geul aan de kant dat de vijand verwacht werd. De diepte van de geul samen met het hoogte van de berm bood dan enige bescherming aan een knielende soldaat. Soms noemden de Belgen een bijgewerkte gracht naast een weg al een loopgraaf.

Er werd dus zeker gevochten in Tremelo en er werden daarbij hoogstwaarschijnlijk wel loopgraven aangelegd.

Om met enige zekerheid te weten of de grootvader van uw echtgenote in die streek gevochten heeft zou je moeten proberen te weten komen in welk regiment hij diende. Sommige regimenten hebben zeker in de streek gevochten en andere zeker niet.

Mvg

bedankt voor de zeer interessante info!
Ik ben inwijkeling in Tremelo, maar mijn dochter werkt in de bib, dus dat boek moet ik zeker eens lenen.
Mijn echtgenote moet ook eens wat navraag doen bij haar vader, die gelukkig nog leeft.

Hallo Wolf,
Veel leesgenot en succes met de verdere opzoekingen.
Op basis van de identiteitsgegevens van de grootvader van uw echtgenote (naam, voornamen, geboortedatum en geboorteplaats) kan je ook nagaan of er een legerdossier is op zijn naam. Misschien bevat dit ook nuttige informatie.
Mvg,
Carlos

bedankt Carlos.

Reeds heel wat gelezen over de gevecjten n Tremelo.
Ik weet ondertussen ook in welk gehucht die loopgraven zich bevonden en welke Belgische soldaten daar waren (5de en 6de liniereg.)
Zoals ik elders al vermeldde ook info opgevraagd over die grootvader, maar helaas... Ze hebben geen dossier over hem gevonden.
Hier stopt het dan zeker om meer info over hem te vinden??

Wolf,

Kijk eens in het Guldenboek der Vuurkruisers indien die man vier jaar front gedaan heeft.

Kijk ook naar de spelling. Een verkeerde spelling van de achter- en/of voornaam geeft uiteraard geen "match".

Groeten,
Bram

ik heb gezocht naar dat Guldenboek maar vind het niet.
Heb je daar een link van?
Ik dacht ergens gelezen te hebben dat daar alleen de overleden soldaten in stonden.

Wat de naamspelling betreft hebben ze dat al goed gedaan op de dienst waar ik info vroeg.
De naam is Ghysels en ze hebben zelfs een Gijsels doorgestuurd die exact een jaar eerder geboren was.
Die mannen doen dat echt goed.

Hallo Wolf,

Er staan een paar Ghysels in de "Guldenboeken der Vuurkruisers" :

GHYSELS François Wondelgem Sdt 15e Linie
GHYSELS Firmin F. Anderlecht Sdt 1e Jagers te Voet
GHYSELS Philippe Anderlecht soldaat 1e Linie
GHYSELS FrançoisF St-Gillis Sdt 20e Linie
link : http://www.tenboome.webruimtehosting.ne ... x/naam.pdf
De boeken waren wel een privé initiatief en de mannen moesten betalen om er in vermeld te worden. Velen staan er dus niet in.
Besluit : als de man die je zoekt er in staat was hij zeker een oud-strijder want dat werd wel gecontroleerd. Als hij er niet in staat wil dat zeker niet zeggen dat hij geen soldaat was.

Mvg

Interessant !

bedankt, hij zou nooit betaald hebben om erin te staan, zelfs zijn zoon heeft maar zeer beperkte kennis van wat hij als soldaat deed.
Bedankt, ik zal toch eens checken.
Hij staatnietbij je lijstje.

EDIT: en ook niet in dat Guldenboek.

@canadian2nd: ge hebt u precies van item vergist.

@ Wolf ... net op tijd gemerkt ... en hersteld. Sorry.

mvg
Jan

Niet zo direct over loopgraven, echter wel de bewegingen rond Tremelo.
integraal uit: "Geschiedenis van het Regiment en Guldenboek van de Verbroedering der Oudstrijders avn het de Lansiers.

EERSTE UITVAL VAN ANTWERPEN (25 en 26 augustus ’14)
"Deze uitval had plaats op 25 en 26 Augustus,zodanig dat de Duitse verbinding bedreigd werd en de stellingen van het IIIde en IXde korps met een doorbraak bedreigd werden. Deze schenen zich op een groot front te bewegen, hetwelk zich uitstrekte van Wolvertem langs Ellewijt tot Aarschot en zelfs tot Diest. Volgens bekomen inlichtingen schijnen Duitse kolommen op te rukken vanuit Diest, Werchter en Tienen naar het Zuiden, t.t.z. in de richting van Frankrijk. Verkenningen melden tevens de bezetting van Hofstade, Zemst en Rijmenam. De 6de Belgische Divisie werd belast met de hoofdaanval op Hoofstade en Ellewijt, de 1ste en 5de divisies leidden de krijgsverrichtingen op de rechter flank tussen het kanaal van Willebroek en de Zenne, de 2de Divisie viel links aan in de richting van Boortmeerbeek.

De 25ste Augustus nam de 6de Divisie Hofstade en de bossen van Schiplaken in. De 1ste en 5de Divisies belegerden Zemst, Weerde en Eppegem, maar langs de linker flank kon de 2de Divisie niet doorbreken bij de westelijke oever van het kanaal naar Leuven en moest terugtrekken. In het middengedeelte kon de 6de Divisie Elewijt onmogelijk bezetten.
Het 5de Regiment Lansiers neemt deel aan de krijgsverrichtingen. Te 5 u. neemt de tweede brigade (4de en 5de Lansiers) terreinen in van waaruit zij niet konden opgemerkt worden door de vliegtuigen en treft maatregelen om de zuidoostelijke en oostelijke grenzen van Beersel met geschut te verdedigen. Verkenningtroepen bewegen zich op het front : A 13, baan Putte-Heist-op-den-Berg; A 16.200 van dezelfde baan.
Verkenners worden langs alle richtingen uitgezonden om de bewegingen van de vijand na te gaan, Tremelo, in de richting van de banen Aarschot-Leuven, Aarschot-Lier, Werchter en ten noorden van Haacht, Leuven, Wezemaal, enz. Overal is het samentreffen met de vijand geweldig. Veel manschappen van de infanterie overnachtten te Aarschot, echter weinigen van de ruiterij. Een groot aantal infanteristen defileerden daarentegen met kanonnen en snelvuurgeweren, van 4 uur af, op de baan Aarschot-Leuven met richting Leuven.
Te 15 u. 30’ ontving de 2de Brigade het bevel in twee kolommen op te stappen naar Werchter langs Tremelo. De verkenners per fiets worden door de bewoners ervan verwittigd dat de brouwerij van Werchter sterk verdedigd wordt.
Te 18 u. 15’ opent onze artillerie het vuur gedurende 20 minuten, maar bij het naderen van onze cyclisten vlucht de vijand in der richting van Rotselaar
De Ruiterijdivisie zet haar opdracht verder. Zij handhaaft de verbinding met de 2de L.D. en dekt haar linker flank. Wanneer de duisternis valt bivakkeren de troepen op de terreinen ingenomen bij het einde van de dag en verschansen er zich.
De aanval zal de volgende dag opnieuw beginnen. De bevelen getuigen niet enkel van de voortdurende zorg, zich te beschermen tegen de tegenaanvallen van de vijand, doch ook van de wil ten koste van alles de opmars stop te zetten van al de troepen gelegen voor Antwerpen en die het Duitse opperbevel daar heeft gelaten om de plaats te verkennen en zijn verbindingen te beschermen, en die het, zo wij niet gedurigaan onrust wekte, misschien geneigd was naar het Zuiden te zenden."

VERVOLG:
"Op 26 Augustus herneemt het Belgisch leger de aanval. Rechts van de Ruiterijdivisie marcheert een brigade van de 2de L.D. naar Haacht en Wespelaar. Het samentreffen met de vijand is hevig.

Het 5de Lansiers stuurt van zijn kant verkenners naar Wijgmaal, ten Zuiden van Rotselaar en neemt vervolgens de richting Werchter over Tremelo.
Het bataljon cyclisten ontvangt het bevel het Hambos in te nemen door het ten Oosten aan te vallen.
Het 5de Lansiers krijgt het bevel zijn verzamelplaats te verlaten, de paarden uit het zicht te houden en de ruiters klaar te maken voor een vuurgevecht. Daarna dienden zij op te marcheren naar Rotselaar om de 3de Cie cyclisten, die de brug bezette, af te lossen.
De 1ste Groep werd ermee belast de bocht op 800 m. te N.O. van de kerktoren van Werchter, met vuurwapens te verdedigen terwijl drie secties mitrailleurs van het 2de Jagers-te-Paard, van het 1ste Jagers-te-Paard en een sectie van het 5de Lansiers de weg bewaakten aan de bocht en gedurende 20 minuten de vijand hevig onder vuur hielden.
Een nieuw bevel legt aan het 5de Lansiers, dat te Tremelo aankwam, op , terug te keren naar de eerste bocht, vanwaar zij de plaatsen ten westen van Werchter en ten zuiden van de gekasseide weg van Werchter op Aarschot moeten verdedigen terwijl het 4de Lansiers de brug overstak.
De Duitsers versterkten nog steeds. Op de weg van Rotselaar verschijnt een troep. Met de verrekijker zien wij burgers op de eerste rangen. Aan de sectie snelvuurgeweren wordt bevel gegeven een reeks patronen af te vuren. Terstond verlaat de levende muur , die de vooruitging onder de bedreiging van Duitse geweren, de weg en zoekt dekking achter de vele hagen om de terreinen langs de baan.
Terzelfdertijd ontplooit de Duitse infanterie zich in het veld. Het gevecht is hardnekkig. De Duitse linie, door reserven versterkt rukt steeds verder naar de Demer toe tot afstandpaal 32. Afgehakte bomen worden in de rivier geworpen en dienen als brug. De Vijand belandt in het bosje op 500 m. ten Zuiden en Zuid-oosten van Werchter.
De rechter flank van de eerste griep moest zich terugtrekken, daar het enfileervuur voortdurend toenam. Zo bleek het dat de vijand ons langs rechts trachtte te omsingelen.
Dit waren critische ogenblikken en de commandant van de brigade gebood het gedeeltelijk stilleggen van het gevecht.
De terugtocht gebeurde langs links. Het 2de Gidsen trok zich in volkomen orde terug onder een sterk vuur.
In looppas geschiedde de terugtocht van het 4de Lansiers naar Tremelo, zodat het moreel van vijand steeg.
De groep Lansiers was op eigen middelen aangewezen.
De paarden dood of gewond sloten de brug af te Westen van Werchter, en vormden alzo een hindernis op de weg van het 1ste en 2de eskadron van het 5de Lansiers. Zij trokken zich terug in de richting van de brug van de Laak en verzamelden zich te Tremelo om de Ruiterijdivisie te Putte te vervoegen."

Nog een prettige dag,
Etienne

van harte bedankt Etienne